Manipülasyon Matrisi
Bütün tasarımcılar yaptıkları tasarımlarla insanların hayatlarında değişiklik yaratmayı hedefler. Bazı tasarımcılar insanların hayatlarını kolaylaştırmaya çalışırken, bazıları da tasarımın herkes tarafından çok sevilerek kullanılacağına ve çok para kazanacağına inanır. Manipülasyon matrisi bu noktada tasarımın ne amaçla üretildiğini, ürün geliştirilirken ki ahlaki boyutunu göz önüne alarak tasarımcıları dört gruba ayırır.
Bunlar; kolaylaştırıcı, seyyar satıcı, eğlendirici ve tüccar’dır.
Kolaylaştırıcılar:
Kolaylaştırıcı ürünlerini tasarlarken sadece müşterinin değil kendi hayatlarında da kolaylık sağlamak için ürünü geliştirir. Kısacası kolaylaştırıcı kendisini de bir müşteri olarak görür.
Kolaylaştırıcı, geliştirdiği ürün ile insanların hayatlarında bir fark yaratmak ve yaşanan sorunlara çözüm bulmayı hedefler. Tasarımcının amacı para kazanmak yerine, insanlara ve kendisine için faydalı bir ürün geliştirmektir. Bu yüzden kolaylaştırıcıların geliştirdiği ürünler diğer ürünlere göre daha uzun ömürlü olur.
Seyyar Satıcılar:
Seyyar satıcı ürünü tasarlarken, kolaylaştırıcı gibi ürünün hedef kitleye kolaylık sağlamasını hedefler. Fakat seyyar satıcının kolaylaştırıcıdan farkı kendi ürününü kullanmayı düşünmemesidir.
Bu ürünler kolaylaştırıcının tasarladığı ürünler kadar uzun ömürlü olmaz. Bunun sebebi tasarımcının ürünü geliştirme aşamasında veya öncesinde tam olarak yaşanan sorunu deneyimlememesidir.
Eğlendiriciler:
Eğlendirici de kolaylaştırıcı gibi geliştirdiği ürünü kullanır. Bununla birlikte eğlendirici geliştirdiği ürün ile insanların hayatında bir kolaylık sağlamayı hedeflemez. Hedefi isminden de anlaşılabileceği gibi insanların hayatlarında eğlenceli anlar yaşamalarını sağlamaktır.
Tüccarlar:
Tüccar, geliştirdiği ürünü ne kullanırlar ne de insanların hayatında olumlu etki yaratacağını inanır. Tüccarın nihai amacı tamamen kar maksimizasyonu sağlamaktır. Tüccarın tasarladığı ürün genellikle en az başarıya ulaşan üründür.
BrandNewGame ailesi olarak bizim de hedefimiz “kolaylaştırıcı” tasarımcı olmaktır. BrandNewGame olarak geliştirdiğimiz oyunlaştırma/ciddi oyun projeleri ile insanların hayatlarında kolaylık/fayda sağlamayı amaçlıyoruz.
Oyunlaştırma veya ciddi oyun projelerinden önce yaptığımız GameStorm** analizi ile geliştireceğimiz ürünün hangi ihtiyaca cevap vereceğini anlamaya çalışıyoruz.
Oyunlaştırma tasarımcısı hedef kitlenin sorunlarını doğru analiz edemez ise seyyar satıcıdan veya tüccardan farkı kalmaz. Bu yüzden bizler yapılacak oyunlaştırma projesi öncesinde müşterilerimize, GameStorm seansı yapmayı tavsiye ediyoruz. Böylelikle hedef kitlenin deneyimlerini daha derinlemesine anlayabiliyor ve onların süreçlerini/hayatlarını kolaylaştırabilecek ürünler geliştiriyoruz.
Sizlerde kolaylaştırıcı tasarımcılar gibi oyunlaştırma projesi geliştirmek istiyorsanız Gamification Academy’nin Fundamentals of Gamification eğitimine katılabilirsiniz.
*Kaynak: Manipülasyon Matrisi Kancaya Takılınca (Nır Eyal / Ryan Hoover)
Kubilay Kecin
Oyunlaştırma Tasarımcısı ve Eğitmeni @BrandNewGame Turkey
Gönüllü @Gamification Turkey