Bir Rozet Türü: Arma
En azından okuduğumuz okullardan veya tuttuğumuz takımlardan, arma dediğimiz rozet-vari sembollere hepimizin aşinalığı vardır. Mesela şu cümleler de kulağımıza mutlaka gelmiştir: “Fenerbahçe’nin armasını taşıyan formayı giymekten onur duyarım.”, “Okul ceketlerinde okulun armasının bulunması zorunludur.”.
Arma kelimesinin anlamına TDK sözlükte baktığımızda karşımıza şöyle bir tanım çıkıyor: Bir devletin, bir hanedanın veya bir şehrin simgesi olarak kabul edilmiş resim, harf veya şekil, ongun. Belki tanıma topluluklar da eklenebilir. İçinde anarşinin A’sını barındıran Çarşı sembolü bir taraftar grubunun arması olarak kabul edilemez mi?
Arma dediğimiz simgeler rozet özelliği taşır. Oyun öğelerinden rozetin kullanım amacı bir yetkinlik, bir başarı, bir özelliği karşı tarafa bir simge ile anlatmaktır. Simge diyoruz. Peki hayatımızda simgeleri nasıl kullanırız? Evlenince “benim başım bağlı” mesajını vermek için yüzük takmak bir örnektir. Sahip olduğumuz dünya görüşü ile alakalı bir dövme yaptırmak da bir simgedir. Görünen bir yerimize yaptırdığımız bir orak çekiç, üç hilal ya da K.Atatürk imzası dövmesi evlilik yüzüğü gibi sözlü etkileşime geçmeden kurduğumuz bir iletişimdir.
Armalar Avrupa’da şövalyelerin savaş esnasında birbirlerini tanıyabilmesi için ortaya çıkmıştır. Seçtikleri şekilleri zırhlarına ve kalkanlarına işletirlerdi. Böylelikle savaş alanında kendi ordusundan birisine zarar verme olasılığı aşağıya çekilirdi. Yani bir nevi iletişim kurmak diyebiliriz yine.
Şövalyelerin torunları tarafından bu simgeler birer asalet nişanı olarak kullanıldılar. Soylu atalardan geldiklerini ispatlamak için dedelerinin armalarını kullandılar. Zaman da ilerledikçe armalar farklılaştı ve aileler için kendine özel yapılara büründüler.
Günümüzde asaleti simgelemek için kökeni savaşlarda birliğini sağlamaya yarayan sembollerden ziyade şirket logoları kullanılıyor. Mesela kıyafetlerinizdeki marka logosu o kıyafete fazla para harcadığınızı karşı tarafa mesaj olarak verir. Karşı taraf da sizin iyi para kazandığınıza dair bir izlenime sahip olur. Eğer iyi para kazanıyorsanız işinizi iyi yapma olasılığınız yüksektir. Bu sözsüz iletişim iki kişinin diyaloğunda oldukça etken bir rol alır. Benzer durumu otomobil, saat, cep telefonu, tatil yapılan otel, yemek yenilen restoran gibi farklı durumlar için de düşünebilirsiniz.
Rozetin önemli bir oyun öğesi olduğunu vurgulamamızın sebebi budur. Binlerce yıldır insanlar iletişim için sembollerden yararlanıyor. Biz de bu sembolleri birkaç on yıldır dijital oyunlarda ve oyunlaştırmada kullanmaktayız.
Alper Berber
Oyunlaştırma Tasarımcısı ve Eğitmeni @BrandNewGame Turkey
Oyunlaştırma: Oynayarak Başarmak
