İnsan Kaynaklarında Çevikliği Destekleyin – IV
İnsan Kaynaklarında Çevikliği (Agile) Destekleyin – III başlıklı yazımızda deneyselliğin çevik çalışma yönteminin temel yapı taşlarından biri olduğunu belirtmiştik. Bu yazımızda da başarılı Agile takımlar kurabilmek için oyunlardan nasıl yararlanabileceğinizden bahsetmeye çalışacağız.
İş dünyasından spor dünyasına kadar birçok alanda uyumlu ve başarılı bir takım kurmak zor olmuştur. Oyunlar kısa süreliğine de olsa hiç birbirini tanımayan insanları bir araya getirir. Takım/takımlar oluşturur ve takım/takımların ortak hedefe doğru ilerlemesini sağlar.
Oyunları birbirlerini hiç görmemiş farklı kültürlere sahip insanları kısa sürede bir araya getirir. Yani oyunlar için başarılı takım oluşturma konusunda işe yarar diyebiliriz. Oyunların bu başarılı takım oluşturma özelliğini kurumlarımıza da uygulayabilirsek bizler de başarılı Agile takımlar oluşturabiliriz.
Öncelikle oyunlardaki takım özelliklerine kısaca bakmakta fayda var. Oyunlardaki takımları iki ana başlığa ayırabiliriz. Bunlar simetrik ve asimetrik takımlar.*
Simetrik Takımlar
Oyuncuların, ortak hedefe doğru aynı aksiyonları yaptığı oyunlardır. Bütün takım üyeleri aynı özelliklere ve yeteneklere sahiptir.
Örnek: Counter – Strike, Call of Duty gibi takım üyelerinin özel yeteneklerinin olmadığı oyunları düşünebilirsiniz.
Asimetrik takımlar
Oyuncular ortak hedefe doğru ilerlerken her bir oyuncunun farklı bir görevi ve yeteneğinin olduğu oyunlardır. Oyuncuların takımın ortak hedefe ulaşmasına destek olmak için özel yetenekleri vardır.
Takım hedefine ulaşmak için oyuncular yeteneklerini doğru şekilde kullanmalıdır. Görevlerini başarılı şekilde yerine getirmelidir (Cross-Functional takımlar olarak düşünebilirsiniz.)
Örnek: World of Warcraft, League of Legends ve DOTA gibi her oyuncunun farklı rolü ve yeteneği olan oyunları düşünebilirsiniz.
Agile çalışma yöntemleri için daha çok Asimetrik takımlara ihtiyaç vardır.
Oyunların başarılı takım oluşturmasındaki temel etken oyuncuların kendi istekleri (gönüllülük) ile takım içerisindeki rolünü seçmesidir. Organizasyonlarda böyle bir durum kısa vadede pek mümkün görünmüyor. O yüzden oyunların başarılı takım oluşturmasının altındaki diğer etkenlere bakabiliriz.
Deneme Yanılma Yöntemi
Oyuncular ilk oyuna başladığı zaman genellikle oyunu keşfetme aşamasındayken bütün rolleri dener. Rolleri deneyerek kendi yetkinliklerine en iyi kullanabileceği mevkii ve oynarken zevk aldığı yeri bulur. Böylelikle oyuncu deneme yanılma yöntemi ile kendisi için en uygun rolde takımına destek olmaya başlar.
Ek olarak, oyuncu takım içinde rolleri denerken mevkilerin neye ihtiyaç duyduğunu ve hangi noktalarda desteklenmesi gerektiğini ilk elden deneyimlemiş olur.
Bu durum da şirketlerde kısa vadede pek mümkün gözükmüyor. Fakat bunu farklı şekilde deneyen/uygulayan şirketler var. Deneme yanılma yöntemi ile kişinin kendisi için en uygun rolü bulmasına yardımcı olmak için oryantasyon süreçlerinizi yeniden tasarlayabilirsiniz.
Çalışma hayatına kurumunuzda başlayacak genç yeteneklerin Kurumunuzda yeni çalışmaya başlayacak her kişinin oryantasyonda, kısa süreliğine de olsa, bütün departmanlarda işlerin nasıl yapıldığını ve hangi işlerin olduğunu görmesi için farklı görevler üstlenmesini sağlayabilirsiniz. Böylelikle kişi şirketteki farklı roller hakkında bilgi edinme şansı yakalar. Ayrıca kişi kendi yetkinliklerinin farklı departman/işlerde ne gibi fayda sağlayabileceğini ilk elden deneyimlemiş olur.
Özellikle iş hayatına yeni başlayan genç nesil için daha faydalı bir uygulama olacaktır. İş hayatına yeni başlayan kişiler tam olarak neyi istediğini bilmediği için oryantasyon sürecinde yapacağınız küçük değişiklikler kişinin kendi yolunu (kariyer yolunu) çizmesine de yardımcı olacaktır.
Destekleme ve Yönlendirme
Oyuncuların oyuna ilk başladığında genellikle bütün rolleri denediğini ve bütün roller hakkında bilgi sahibi olduğundan yukarıda bahsetmiştim. Oyuncular bu deneme yanılma süresinde aslında bütün roller hakkında bilgi ve fikir sahibi de olur. Bu durumu şirketteki her çalışanın, iş arkadaşlarının şirketin ortak hedefine ulaşmak için neler yaptığı konusunda ufakta olsa bilgi sahibi olması olarak düşünebilirsiniz.
Oyuncular bu kadar bilgi birikime sahip olunca hedefe ulaşmak için girişilen çeşitli mücadelelerde de takım arkadaşlarına yol gösterebiliyorlar. Oyunların kurulan takım sistemi ile herkesin birbirine koçluk yapma şansı ve birbirlerini geliştirmesine fırsat tanıyor.
Ek olarak kişi diğer rolün ne gibi yardımlara ihtiyacı olduğunu deneyimlediği için takım arkadaşı yardım istediği zaman onu daha iyi anlayabiliyor ve daha doğru destek olabiliyor.
Oryantasyon sürecinde yapacağınız küçük değişiklikler çalışanların birbirlerini daha iyi anlamasına ve destek olmasına yardımcı olacaktır.
Yardım İsteme
İş hayatında veya özel hayatında kötü giden durumlar karşısında yardım istemek birçok insan için zordur. Yardım istediğimiz zaman karşı tarafın bizim yeterli yetkinlik seviyesinde olmadığımızı düşüneceğini sanırız. Yardım istemek birçok kişi için utanılacak bir durum gibi görülebilmektedir. Fakat oyunlarda yardım isteme işi tam tersi şekilde çalışmaktadır. Kimse takım arkadaşından yardım istemeye çekinmez. Yardım istediği zaman takım arkadaşının onu yetersiz göreceğini düşünmez.
Oyuncular takım arkadaşının yardım isteme sebebinin takımı hedefe en iyi şekilde ulaştırmak olduğunu bilir ve hızlıca yardıma koşar.
Sizler de organizasyonlarınızdaki takımlar arasında bir yardımlaşma ağı kurabilirsiniz. Her hafta veya her ay takımları birbirleri ile eşleştirerek eşleştikler süreler boyunca nasıl sorunlar yaşadıklarını paylaşmalarını sağlayabilirsiniz. Böylelikle takımların yetkinliklerini kullanarak birbirlerine nasıl yardım edebileceklerini konusunda konuşmaya cesaretlendirebilirsiniz.
Hedefler Açık ve Nettir
Oyunlarda takımların iyi bir uyum içerisinde çalışmasının bir diğer sebebi de takımın hedefinin açık ve net olmasıdır. Yapılan her hamlenin hedefe olan katkısı herkes tarafından rahatlıkla görülmektedir. Organizasyonlar genellikle bu konuda biraz zorlanmaktadır.
Bağlılık (engagement) konusunda yapılan araştırmalara göre de çalışanların engagement’ını etkileyen en önemli faktörlerden biri, yapılan işin şirket hedefine olan katkısının görünür olmamasıdır. Takımların hedeflerini daha iyi anlamasını ve yapılan aksiyon/davranışların bu hedefe olan etkisini daha iyi görebilmesine yardımcı olarak başarılı bir takım oluşturmak için küçük bir adım atabilirsiniz.
Yukarıda bahsettiğimiz, oyunların başarılı takım oluşturmak için kullandığı yöntemlerden bazıları. Amacımız bunları yaparsanız kesinlikle süper takımlarınız olur demek değildir. Başarılı bir takım oluşturmada kullanılan farklı bir yöntem göstererek sizlere farklı bir bakış açısı sunmaktır. Umarız anlattıklarımız, başarılı Agile takımlar oluşturmanızda bir kaç adım atmanıza yardımcı olur.
Sorularınız için aşağıdaki mail adreslerinden bize her zaman ulaşabilirsiniz.
*Kaynak: Game, Design and Play (Colleen Macklin, John Sharp) (2016, Pearson Education Inc.)
Kubilay Kecin
Oyunlaştırma Tasarımcısı ve Eğitmeni @BrandNewGame Turkey
Gönüllü @Gamification Turkey