İteratif Oyun Tasarımı

Oyun veya oyunlaştırma tasarımı hiçbir zaman bitmeyen, sürekli kendini yenileyen ve gelişerek ilerleyen bir süreçtir. Oyun pazara çıktıktan sonra bile iteratif oyun tasarımı sürekli olarak devam etmektedir. Oyunları sevenler veya oyunlara ilgi duyanlar da büyük olasılıkla bu durumun farkındadır. Birçok oyun şirketi artık oyunların ilk başta beta versiyonlarını yayınlayarak son kullanıcı üzerinde hızlıca oyunlarını test ediyor. Oyunculardan alınan hızlı şekilde geri bildirim ile iteratif oyun tasarım süreçlerini devam ettiriyorlar.

Beta versiyonundan sonra gelen oyunun son hali bile sürekli yenilenmeye açık durumdadır. Oyunlar, oyuncuların beklentilerine ve ihtiyaçlarına göre sürekli olarak geliştirilmektedir. Bu yüzden oynadığımız birçok oyuna sürekli olarak farklı güncellemeler gelmektedir. Kısacası oyunlara yaşayan ürünler diyebiliriz.

Sıfırdan başlayarak sonsuza kadar giden oyun tasarım serüvenine “İteratif Oyun Tasarımı” denilmektedir. İteratif oyun tasarımını dört ana başlıkta inceleyebiliriz*.

Bunlar:

Conceptualize: Oyunun fikrinin, konseptinin bulunduğu aşama

Prototype: Bulunan fikrin hızlı şekilde bir prototipe çevrildiği aşama

Playtest: Prototipi insanlar üzerinde test ederek geri bildirimlerin toplandığı aşama

Evaluate: Toplanan geri bildirimlerle oyunun daha iyi bir hale getirilerek sürekli geliştirildiği aşama

Sıfırdan oyunun fikrinin bulunup, son kullanıcıya gittikten sonra bile geliştirilmeye devam ettiği sürecin ana başlıkları bu şekildedir. Bütün süreçler kendi içerisinde de alt başlıklara ayrılmaktadır. Fakat, bu alt başlıklar ve detayları başka bir yazımızın konusudur.

Conceptualize

Oyunun konseptini bulduğunuz aşamadır. Bu evrede yapmanız gereken tek şey hayal gücünüzü kullanmaktır. Çünkü oyunun konsepti herhangi bir konuşmadan veya olaydan aklınıza gelebilir.

Bu evrede aklınıza gelen fikri geliştirmek için kendinize nasıl yaparız? sorusunu sorarak fikrinizi ilerletebilirsiniz. Verdiğiniz cevaplar sizi tatmin etmiyorsa geliştirme takımınızla veya arkadaşlarınızla da beyin fırtınası yaparak nasıl yaparız? sorusuna farklı cevaplar arayabilirsiniz.

İlk aşamada bulduğunuz fikri tekrardan geliştirmek için “farz edelim ki” kelimesini cümlenizin başına ekleyerek hayal gücünüzün sınırlarını zorlayabilirsiniz.

Örnek:

Mobil cihazlar için araba yarışı oyunu yapmak istiyoruz.

Nasıl yaparız: Nasıl bir araba yarışı yapabiliriz? Şehrin ara sokaklarında geçen bir araba yarışı yapabiliriz.

Farz edelim ki: Farz edelim ki yarıştığımız arabalara özel silahlar eklenebiliyor ve farz edelim ki bu silahlarla…

Conceptualize aşamasında nasıl yaparız? sorusu ve farz edelim ki kelime grubu oyununuz fikir temellerini atmanıza yardımcı olacaktır.

Not: Oyun konsepti ve oyun tasarımı karıştırılmamalıdır. Oyun konsepti oyunun fikrinin bulunduğu veya üretildiği aşamadır. Oyun tasarımı ise oyunun canlıya çıkartıldığı aşamaya verilen isimdir.

Prototype

Oyununuzun ana konseptini bulduktan sonra, fikri hızlı şekilde prototipe dönüştürmeniz gerekmektedir. Prototipi hazırlarken kod veya dijital araçlar kullanmak zorunda değilsiniz. Elinizin altındaki kağıt, kalem, makas vb. veya ücretsiz dijital (excel, mural, miro vb.) araçlar gibi basit araçlarla da ilk prototipinizi hızlıca oluşturabilirsiniz.

Prototipi hızlıca yapmanızın sebebi; oyunun nasıl görüneceğini, nasıl hissettireceğini ve oyundaki aksiyonların nasıl olacağını hızlı şekilde test etmektir. Prototipte projeniz hayal ettiğiniz gibi gözükmüyorsa, fazla vakit kaybetmeden istediğiniz hale gelene kadar fikrinizi geliştirebilir veya prototipinizi yeniden tasarlayabilirsiniz.

Ayrıca prototip size oyuncuların nasıl bir deneyim içerisinde olacağını da göstermiş olur. Prototip aşamasında fikri nasıl göstereceğinize ve farz edelim ki kalıbına odaklanabilirsiniz. İlk aşamada prototipin güzel gözükmesinin bir önemi yoktur. Önemli olan prototipin oyun ve oyuncu deneyimi hakkında fikir vermesidir.

Bu noktada nasıl prototipler geliştirebileceğinizi öğrenmek için Oyunlaştırma Prototip Çeşitleri başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Playtest

Oyun veya oyunlaştırma tasarımcıları prototipleri test edilene kadar oyunun nasıl hissettireceğini, oyunun nasıl görüneceğini veya oyuncuların ne anlayacağı hakkında tam bir fikre sahip olamaz. Bu yüzden test aşaması iteratif oyun tasarımında büyük önem taşımaktadır.

Playtest aşamasında test ettiğiniz kişilerin oyun esnasındaki tepkilerini, hangi durumlara nasıl reaksiyon verdiğini kayıt altına almanızda fayda var. Sonra tuttuğunuz notları inceleyerek oyununuzu oyuncular için nasıl daha iyi hale getirebileceğiniz üzerine çalışabilirsiniz.

Playtest aşaması

Evaluate

Playtest aşamasında oyuncuların oyuna nasıl tepki verdiğini doğru analiz etmeniz gerekiyor ki oyununuzu doğru şekilde geliştirebilesiniz. Eğer oyuncu davranışlarını yanlış anlamlandırır veya yorumlarsanız Evaluate aşamasında başarısızlık yaşama ihtimaliniz de artar.

Bu bölümde üzerinde durmanız gereken soru oyuncuların oyunu daha kolay anlaması için nasıl geliştirebilirim? olmalıdır. Oyununuzu oyuncular için ne kadar kolay anlaşılır bir hale getirebilirseniz, oyununuzun hayal ettiğiniz gibi anlaşılmasına/yorumlanmasına o kadar yaklaşırsınız.

İteratif oyun tasarımı hiçbir zaman sona ermeyen bir süreçtir. Sürekli gelişen canlı bir organizma olarak da düşünebilirsiniz. O yüzden iteratif tasarım aşamalarında yaşayacağınız başarısızlık sizi demotive etmemelidir. Yaşadığınız başarısızlık size sadece nasıl daha iyisini yapabileceğinizi gösterir.

Even tired. Ever failed. No matter. Try again. Fail again. Fail Better. 

Samuel Beckett

*Colleen Macklin & John Sharp – Game, Design and Play (sayfa: 105)

Kubilay Kecin
BrandNewGame Turkey, GameStorm Trooper
Gamification Turkey, Volunteer