Oyunlaştırma Nasıl Bir Araç?

by kubilaykecin / Salı, 22 Ekim 2019 / Published in Posts

Oyunlaştırma Nasıl Bir Araç?

Oyunlaştırma nasıl bir araç? Bu soruya cevap vermeden önce araç nedir? sorusunu sormak daha doğru olur. Araç, TDK’nın sözlüğünde Bir iş yapmakta veya sonuçlandırmakta gücünden yararlanılan nesne olarak geçmektedir.

İnsanlar var olduğundan beri hayatlarını kolaylaştırmak ve daha konforlu hale getirmek için araçlardan yararlandı. Sonuç olarak insanlık tarih boyunca pek çok araç yaptı.

Bunların arasında günümüzü en çok etkileyenlere göz atacak olursak aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

Araçların Kısa Tarihi

Arkeolojik kayıtlara göre 2.6 milyon yıl önce Homo Habilis (Latince yetenekli insan) çakıl taşlarını düzelterek araçlar üretmiştir. Bu araçlara Oldowan araçları denmektedir. Bu araçları et kesmek, deri ya da ağaçların yüzeylerini kazımak ya da çekiç görevini yerine getirmek için kullandılar.

1.6 Milyar yıl önce Alt Paleotik Çağ’da Home Erectuslar (Latince dik insan) kesme/doğrama, avda yakalanan hayvanın derisini yüzme, toprağı kazma, ağaç ya da diğer bitkisel maddeleri kesme amacıyla damla şeklinde baltaya benzeyen araçlar ürettiler.

1.5 milyon yıl önce Homo Ergasterler (Latince çalışan insan) ateşi bir araç olarak kullanmaya başladılar. Ateşin kullanılması sosyo-kültürel ve biyolojik evrimde bir adım oldu. Ateş; ısınma, korunma, avlanma, yiyecek pişirme gibi ihtiyaçlarda kullanıldı.

İnsanlar, dış etkenler ve tehlikelerden kendilerini izole etmek için barınaklar üretip kullandılar. Arkeologlar, tarihte bilinen ilk barınağın 500.000 yıl önce Tokyo’da var olduğunu ortaya çıkardı.

300.000 yıl önce atalarımız doğaya karşı verdiği savaşta kendisine avantaj sağlayacak hamleyi gerçekleştirdi ve mızrak yaptı. Mızraklar sayesinde kendilerini tehlikeye sokan etobur kedilerden korunabildiler. Aynı zamanda avlanmada da mızraklardan oldukça yararlandı.

M.Ö. 10.000 yıllarında insanlar hayvanları korunma ve avlanmada bir araç olarak kullanmak için evcilleştirdi.

M.Ö. 3500’de eşya taşımayı daha kolay hale getirmek için tekerlek bulundu.

M.Ö. 2000’li yıllarda Sümerler abaküsü buldu. Abaküs sayesinde tarımda daha sağlıklı hesaplamalar yapabildiler. Bu araç ayrıca bilgisayarın atasıdır.

M.Ö. 2. yüzyılda keşiflerin yaşanmasını sağlayan araç pusula icat oldu.

M.Ö. 1. yüzyılda Antikythera düzeneği tasarlandı. Bu araç astronomik konumları hesaplamak için kullanılan bir hesap makinesidir. Ayrıca Antikythera düzeneği gök cisimlerinin gökyüzündeki pozisyonlarını modellemeye de yaramaktadır. Bu özelliğinden dolayı bu aracın bir analog bilgisayar olduğu düşünülmektedir.

Tabii ki bunlar kadar tarihi etkileyen başka araçlar da var. Metal kilit ve anahtar, barut, yel değirmeni, deniz feneri, harita, para, mekanik saat, baskı makinesi, buharlı makineler, aşı, elektrik bataryası, bilgisayar, buzdolabı, telgraf, elektrikli ampul, uçak, otomobil, internet, mobil telefonlar vs. vs.

Dijital Araçlar

İnsanlığın ilk zamanlarından günümüze kadar bulunan her araç, yaşamımızı kolaylaştırmak, daha iyi hale getirmek için kullanılmıştır. Şimdiki dijital araçların da kullanım amaçları farklı değildir.

Kullandığımız dijital araçların da amacı aynıdır. Hayatımızı kolaylaştırmak ve daha keyifli hale getirmek. Sosyalleşmemizi ve kişisel pazarlamamızı yaptığımız platformlar (Twitter, Facebook, vs.), bilgiye ulaşmamızı kolaylaştıran platformlar (Wikipedia, Youtube, Gamespot, Ekşi Sözlük, vs.)

Dijital ve dijital olmayan bütün bu araçların üretilmesine katkı sağlayan, üretimlerin daha verimli, kaliteli, hızlı olması için kullanılan çalışma yöntemleri de birer araç niteliğindedir: Scrum, Kanban, Lean vs.

Oyunlaştırmayı da verimliliği artırmak için kullanılan bir araç olarak görebiliriz.

Günümüzün En Faydalı Aracı: Oyunlaştırma

Peki, nasıl bir araç bu oyunlaştırma? Ne derdimize derman olacak?

İlk ticari kullanımı yüzyıla dayanan bu yöntemi, atalarımızın yüz binlerce yıl önce geliştirdiği araçların günümüzdeki bir yansıması olarak görebiliriz. Artık derileri kesmek, ağaçları yontmak için yeni şeyler bulmamıza gerek yok; bu araçları üretenlerin daha verimli çalışmasını, araçları kullananların da sadık olmasını sağlamaya ihtiyacımız var.

Kurumsal alanda oyunlaştırmanın yapmaya çalıştığı şey insanların oyun oynama hevesi ve motivasyonu ile işlerini yapmasını sağlamaktır. Bir marangoz için tahtaya çivi çakmak iştir, bir ofis çalışanı için e-postalarını kontrol etmek iştir. Bu işler bir zaman sonra rutinliği ve sıkıcılığı ile çalışanların verimli, çalışma yüksekliğini düşürecektir. Bunun için de kimseyi suçlayamayız. İnsanın doğası budur. Ancak bu rutinliğe ve sıkıcılığa oyunsal dokunuşlar yaparak mevcut şekli değiştirebiliriz.

Bir müşteri önündeki sonsuz seçenek arasında artık sizin ürünlerinizi veya hizmetinizi tercih etmeyebilir. Hem de sizin hiç bir kusurunuz olmadığı halde. Hatta siz müşterilere daha düşük ücretlere daha iyi hizmetler, ürünler sunduğunuz halde. Müşteri farklı bir şey denemek isteyebilir, merak duygusu ile size harcamak için ayırdığı bütçeyi rakibinize harcayabilir. Bu duruma karşı siz oyunlaştırma ile müşterinizin davranışlarını kontrol edip hem size sadık olmasını sağlayabilir hem de sizin bir marka elçiniz gibi var olmasını sağlayabilirsiniz.

Ne de olsa oyunlaştırma “davranış değişikliği için motivasyon sağlama aracıdır”.

Oyunlaştırmanın bu konuda nasıl kullanılacağını Seçkin Yayıncılık’tan çıkan kitabım Oyunlaştırma: Oynayarak Başarmak’ın Seviye 3 bölümünde görebilirsiniz.