Oyunlaştırma Ne Değildir?
Oyunlaştırma ne değildir? İlk söylenmesi gereken, oyunlaştırma oyun değildir. Oyunlaştırmanın oyunları eğlenceli ve bağlayıcı yapan öğeler ile oyun tasarımını oyun olmayan alanlara, daha başarılı tecrübeler yaratmak için adapte etmek olduğunu söylemiştik. Bu öğeler, insan davranışlarına ve motivasyon çeşitlerine dayanmaktadır. Örneğin, özgürlük ya da ustalaşma arzumuz, toplumsal kabul görme isteğimiz veya bir şeyi çok iyi yapma tutkumuz gibi.
PUAN, ROZET, LİDERLİK TABLOSU (PRL)
Oyunlaştırma denilince akıllara ilk gelen PRL (Puan, Rozet, Liderlik Tablosu) oyunlaştırma tasarlanırken kullanılan öğelerdir. Hatta en çok kullanılan öğeler olduğunu söyleyebiliriz. Ancak bunlar oyunlaştırmanın kendisi değildir, oyunlaştırmanın altında bir alt kümedir.
Aslında dünyanın en bilinen uygulamalardan biri olan Foursquare’in rozet ağırlıklı bir oyunlaştırma tasarımı kullanması ve oyunlaştırmaya örnek verilirken sıkça Foursquare’den bahsedilmesi, oyunlaştırmanın sadece PRL’den oluşan bir yöntem olduğu yönündeki yanlış algıyı güçlendirdi. Bir oyunlaştırma tasarımında bu öğeler yer de almayabilir.
Aşağıda Yemek Sepeti’nden bir ekran görmekteyiz. Puan, rozet, liderlik tablosu kullanarak yapılmış bir oyunlaştırma tasarımı. Altını çizmek istediğim, oyunlaştırmanın sadece puan, rozet ve liderlik tablolarından oluşmamasıdır. Ayrıca oyunlaştırma yapmak için altı doldurulmadan insanlara puanlar verip, rozetler verip, liderlik tabloları oluşturmak büyük ihtimal ile başarısız sonuçlar doğuracaktır. Bilinçli şekilde puan, rozet ve lidelik tablosu kullanmak da bizlere başarı sağlayabilir.
İŞ YERİNDE OYUN OYNAMAK
Oyunlaştırma çalışanların mesai saatleri içinde işlerini bırakıp FIFA, NBA, World of Warcraft, Angry Birds gibi oyunlar oynaması değildir. Oyunlaştırma yaşanacak gerçek dünya faaliyetini daha güçlü bir tecrübe haline getirir. Hala iş yerinizde işinizi veya bir online dükkanda alışverişinizi yapmaya devam edersiniz.
Oyunlaştırma, “Hadi oyunlardan yaşadığımız deneyimi zenginleştirecek öğeler bulalım ve deneyimlerimizi daha tatmin edici hale getirelim, oyunsal tasarım bizi daha çok motive etsin ama gerçek dünyadan da koparmasın.” der.
Mesela şirketinizde işe yeni başlayanların şirket kültürlerine adapte olmasıyla ilgili bir sorun olduğunu düşünelim. Bu sorunu çözmek için oyunlardan ilham alabilirsiniz. Müşterilerinizin sadakatinde azalma var. Bu sorunun üstesinden gelmek için de oyunlaştırma yardım edebilir. Şirket yönetimi olarak yeni ve büyük ticari hedefleriniz var. Koyduğunuz hedeflere varmak için çalışanlarınızın da sizin gibi motivasyon sahibi olmasını oyunlaştırma ile sağlayabilirsiniz.
Ancak yukarıdaki paragrafta bahsettiğim konularda sonuca ulaşmak için oyun oynamanız sizi başarıya taşımayacaktır. Oyunlaştırma oyun değildir. Oyunlaştırma sizi sonuca götüren süreçtir.
SİMÜLASYON OYUNLAŞTIRMA DEĞİLDİR
Simülasyon oyunlaştırma değildir. Gerçek dünyadaki bir sürecin veya sistemin işleyişinin taklididir. Yani simülasyon ile gelecekte yaşancak tecrübenin birebiri tasarlanıp insanlara sunulur. Havacılıkta, formula pilotluğunda, askeriyede, tıpta vb. eğitim amaçlı sıkça kullanılmaktadır ve fayda da sağlanmaktadır.
Herhangi bir oyunlaştırmanın tasarlanma amacı eğitim olabilmektedir. Eğitim amaçlı çok sayıda oyunlaştırma örneği bulunmaktadır. Ancak oyunlaştırma, oyun öğelerini kullanarak oyun olmayan alanlarda insanlarda motivasyon yaratmak, insanların belirli konulara ya da sistemlere bağlılığını artırmak, insanlarda davranış değişikliği yaratmak için tasarlanır.
Yazı ‘Oyunlaştırma – Oynayarak Başarmak’dan alınmıştır. Kitabı linkten satın alabilirsiniz.
Alper Berber
Oyunlaştırma Tasarımcısı ve Eğitmeni @BrandNewGame Turkey
Oyunlaştırma: Oynayarak Başarmak
