Squid Games
Netflix’te yayınlanan Güney Kore dizisi Squid Game son zamanların en popüler dizilerinden biri oldu. Birçok kişi dizi hakkında birçok blog, makale ve inceleme yazdı. Bende bir oyunlaştırmacı bakış açısı ile Squid Game hakkındaki düşüncelerimi bu yazımızda sizlerle paylaşmak istedim.
Uyarı: Bu yazı dizi hakkında spoiler içermektedir.
Oyun Gönüllü Bir Eylemdir
Squid Games’in senaryosu yazılırken senaristler Johan Huizinga’nın Homo Ludens adlı kitabından fazlasıyla faydalanılmış gibi görünüyor. İlk bölümlerde düzenleyiciler oyunun devam etmesi için çoğunluğun gönüllü olması gerektiğini söylüyor. Huizinga, Homo Ludens’te oyunun her şeyden önce gönüllü bir eylem olduğundan bahseder. Eğer oyuncular gönüllü şekilde oyuna devam etmezlerse yapılan eylemler oyun olmaktan çıkmaktadır.
Oyun mutlak düzen gerektirir
Huizinga, oyunun mutlak bir düzen gerektirdiğini ve bu düzenin bozulması halinde oyunun niteliğinin ve değerinin yok olacağından bahseder. Bu yüzden Squid Games’te oyunun düzenini sağlamak için bir çok önlem alınmıştır ve oyunun düzenini bozanlar ölüm ile cezalandırılmaktadır. Başka oyunlarda da ceza ile sıkça karşılaşmaktayız: futbolda kırmızı kart, basketbolda serbest atış vb.
Her oyunun kendi alanı vardır
Homo Ludens kitabında Huizinga oyunun kendine özel bir alanı olduğundan bahseder. Dizide de görüyoruz ki her oyun için farklı bir alan tasarlanmıştır. Gerçekte Güney Koreli çocuklar oyunları nasıl ortamlarda oynuyorlarsa oyun alanlarını da ona göre tasarlanmıştır. Kısacası oyunlar oynatılırken bütünlüğün bozulmaması için her şey yapılmıştır.
Çocuk oyunu oyunsal niteliğin en saf görüntüsüdür
Huizinga, çocuk oyunlarının oyunsal niteliğin en saf görüntüsü olduğunu söyler. Bu yüzden Squid Games’te oyunculara çocuk oyunları oynatılıyor.
Yetişkinlerde zevk için oyun oynar
001’in oyunlara katılması kitaba başka bir göndermedir. Huizinga, “Yetişkin kimse, tıpkı çocuk gibi zevk ve rahatlama için, ciddi hayat düzeyinin altında oyun oynamaktadır.” diye belirtmektedir. Zaten dizinin sonunda da 001, oyunları izlemenin yeterince zevkli olmadığını, bu yüzdende oyunlara katıldığını söylüyor.
Her şeye sahipken tek zevk kaynağı oyun
Squid Games’ten bahsederken Bernard Suits’in Çekirge Oyun, Yaşam ve Ütopya kitabından bahsetmemek mümkün değil.
Suits’e göre insanların her şeye sahip olduğu ütopik bir dünyada yapabilecek tek şey oyun oynamaktır. Dizinin sonundaki 001 ve 456’nın konuşma sahnesinde 001 dünyadaki her şeye sahip olduğunu öğreniyoruz. 001 ve arkadaşları istedikleri her şeyi yapabilecek güce sahip olmalarına rağmen yaptıkları hiçbir şeyden zevk alamamaktadırlar. Bu yüzden arkadaşları ile kendilerine özel oyunlar düzenletip onları izleyerek hayattan tekrar zevk almaya çalışmaktadırlar. Fakat bir süre sonra 001 bunun da yeterince zevkli olmadığına karar veriyor. Bundan dolayı kendi de oyunlara katılıyor. Kısacası 001 hayatta herşeye sahip olduğu ütopik bir yaşam sürmektedir ve hayattan zevk almak için yapabileceği tek şey oyun oynamaktır.
Squid Games’in Homo Ludens ve Çekirge Oyun Yaşam ve Ütopya kitapları ile bağlantısı hakkında sayfalarca yazı yazılabilir. Fakat ben size en görünür olanları kısaca anlatmaya çalıştım. Sizler de dizi hakkında farklı bir bakış açısı kazanmak için Johan Huizinga’nın Homo Ludens ve Bernard Suit’in Çekirge Oyun, Yaşam ve Ütopya kitaplarını okuyabilirsiniz. Oyunlar hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak içinde blog yazılarımıza göz atabilirsiniz.
Kubilay Kecin
Oyunlaştırma Tasarımcısı ve Eğitmeni @BrandNewGame Turkey
Gönüllü @Gamification Turkey