Hızlı Dönüşüm Döneminde Oyunlaştırma – Sürekli Gelişim

by kubilaykecin / Çarşamba, 28 Ekim 2020 / Published in Posts

Dönüşüm Döneminde Oyunlaştırma – Sürekli Gelişim

İnsanlık tarihinin en hızlı değişen döneminde yaşadığımızda bir önceki yazımızda kısaca bahsetmiştik.* Bu değişimlere başarılı şekilde adapte olabilmek için sürekli gelişim göstererek yeni şeylere uyum sağlamamız, konfor alanlarımızı terk etmemiz gerekiyor. Dönüşümler karşısına kişiler, istemli veya istemsiz direnç göstermesine sebep oluyor.

Oyun dünyasına girmek de her zaman bilinmeyenler dünyasında bir gezinti yapmaktır. Ama bu gezinti iş yaşamımızdaki veya hayatımızdaki gibi bizi korkup panikletmez. Hatta oyun dünyasındaki bilinmezlik dünyasına girmek birçok kişi için büyük bir heyecan/motivasyon kaynağıdır. Oyunlarda yapılan hataların gerçek yaşamda yapılan hatalar gibi önemli sorumlulukları yoktur diyebilirsiniz. Doğru.

Bu yazımızda oyun dünyasının sürekli olarak geleceğin bilinmezliğini insanları nasıl motive etmek için kullandığına odaklanacağız. Böylelikle siz de oyunların bilinmezliği motivasyona çevirme tekniğini kullanarak dönüşümü insanların gözünde daha az korkulan veya daha az tehdit edici bir süreç olarak gösterebilirsiniz.

Oyunlar ve Bilinmezlik

Oyunların, bilinmezliği motivasyon unsuruna çevirmek için kullandığı yöntemlerden biri Akış kuramıdır (Flow Theory). Akış kuramından birçok yazıda bahsettiğimizi görmüş olabilirsiniz. Çünkü Akış, oyunların kullandığı en önemli unsurlardan biridir. Akış ile ilgili detaylı bir yazı için Akış Kuramı başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.

Akış’ın kısaca tanımı, yaptığınız işteki/davranıştaki yetkinliğiniz arttıkça önünüzdeki zorluğun doğru orantılı şekilde artmasıdır. Sürekli olarak karşınıza yeni zorluklar çıkarılıyor/çıkıyor ve siz de bu zorlukların üstesinden gelerek ilerliyorsunuz. Akış boyunca elde edilen küçük kazanımlarla sürekli gelişim göstermemiz gereken bir yolculukta motivasyonu yüksek tutmanızı sağlıyor.

Dönüşüm sırasında insanları konfor alanlarından çıkartmak için siz de dönüşümünüzü Akış kuramına göre adım adım ilerletebilirsiniz. En basit değişimlerle başlayarak insanların küçük kazanımlar elde etmesini sağlayabilirsiniz. Böylelikle insanlarda konfor alanından çıkması için motivasyon oluşturabilirsiniz. Hızlı küçük kazanımlar, insanları uzun süre sonra gerçekleşecek büyük kazanımdan daha çok motive eder. Japonların Kaizen yöntemine benzetebilirsiniz. Küçük ve sürekli gelişim göstererek elde edilen kazanımlar/başarılar ile daha iyiye gitmek.

Sürekli elde edilen başarılar sayesinde oluşan motivasyon ve özgüven ile kişiler gri dünyaya girmeye eskisine göre daha cesaretli ve istekli olacaktır. Dönüşümü Akış Kuramına göre seviyelendirmek/bölmek için aşağıdaki adımlara göz atabilirsiniz.

1 – Ana Amacı Oluşturun

Bir dönüşüm gerçekleştireceksiniz hedefe ulaştığınızda neyi amaçladığınızı iyi şekilde tanımlamanız gerekmektedir. Kişilere bir amaç vermek kişilerin o sürece daha motive olmasına yardımcı olacaktır.

Not: Amacın şirketin bütün işlerinin dijitalde yapılması veya takımın/departmanın işlerini dijitalde yapması gibi çok açıklayıcı olmayan cümleler yerine daha detaylı cümleler olması faydalı olacaktır.

Oyunlardan düşünürsek, oyunların her zaman nihai bir amacı vardır. Bu amaç prensesi kurtarmak olabilir, rakibin tüm üyelerini alt etmekte olabilir veya oyun dünyasındaki en güçlü karakter olmak da olabilir.

Oyun, oyunculara verdiği net amaç etrafında oyuncuların kendi amaçlarını geliştirmesine izin tanıyan bir yapıya da sahiptir. (Örnek: En hızlı prensesse ulaşan olmak, hiç ölmeden bölüm sonuna gelmek vb.) Bu sayede de aslında oyuncu ana amaca ulaşsa bile oyun üzerinde yetkinlik geliştirmeye devam etmekten asla yılmaz ve sürekli olarak kendini geliştirir. Tam da hızla değişen dünyada olmasını istediğimiz sürekli gelişimin kendisi gerçekleşir.

Amacı belirlerken kişilerin hedef etrafında kendi mini amaçlarını oluşturabilecekleri bir yapıda belirlemek faydalı olacaktır.

2- Amacınızı Küçük Hedeflere (Parçalara) Bölün

Ulaşılması gereken nihai amaç doğrudan kişilerin veya çalışanların motivasyonunu yeterli seviyede tutarak beklenen davranışı gerçekleştirmesini sağlamak için yetersiz kalacaktır. Bu yüzden hedefe giden süreci mini hedeflere bölmeniz faydalı olacaktır.

Super Mario Bros’tan düşünecek olursak prensesi kurtarana kadar birçok küçük hedefi gerçekleştirmemiz gerekiyor. Her bölümü bitirmek bir mini hedeftir. Bu mini hedefleri aşarken ana amaca ulaşmamız için lazım olan yetkinliklerimizi sürekli olarak geliştiririz.

Ayrıca her mini hedefe ulaştığımızda ana hedef etrafında oluşturduğumuz kendi hedefimize başarılı şekilde ilerleyip ilerlemediğimizi ölçmemize yardımcı olur. Mini hedefler ana amaca doğru olan performansımızı sürekli olarak gözlemlememizi sağlar.

3- Mini Hedefleri Davranış Setlerine Dönüştürün

Bu adımı mini hedefleri biraz daha küçük parçalara bölmek olarak düşünebilirsiniz. En hızlı ulaşılacak olabildiğince küçük, motive edici, basit davranış hedefleri. Oluşturacağınız davranış hedefleri kişilerin kazanımlarını görebilmelerini kolaylaştıracaktır.

Mario örneğinden ilerlersek, Mario’da öğrenmeniz gereken davranış hedefleri, mantarlar (Goomba) üzerine doğru gelirken zıplama, tuğlaya vurarak puan alma veya özel tuğlalara vurarak can, büyüme veya ateş etme yeteneği kazanmalardır. Bu davranışlar kişinin hızlı kazanımlar elde ederek oyunu başarılı ile tamamlayabileceği inancının artmasına yardımcı olacaktır.

Mini hedefleri olabildiğince basit davranışlara indirmek sürecin en zorlu kısmı olacaktır. Bu noktada zorlanma olasılığımız bir hayli yüksektir. Mini hedefleri insan davranışlarına dönüştürürken gözünüzden kaçırdığınız daha alt davranışlar olabilir. Oluşturduğunuz süreci sistemli bir şekilde gözlemleyerek ve sürekli iterasyon yaparak bu zorluğu aşabilirsiniz.

Bu sürece ekleyeceğiniz bazı oyun öğeleri ise kişilerin davranış değişikliği gerçekleştirmek için olan motivasyonunu arttıracaktır. Ekleyeceğiniz oyun öğelerini hedef kitleyi gözlemleyerek belirlemeniz faydalı olacaktır.

Mini hedef davranış setlerini gerçekleştirmek için tetikleyicilere ihtiyaç duyabilirsiniz. Tetikleyicilere ihtiyaç duyduğunuz aşamada B.J. Fogg’un Davranış Modeli’nden yararlanabilirsiniz. Bir sonraki yazımızda B.J. Fogg’un modelini nasıl kullanabileceğinizi anlatmaya çalışacağız.

Yukarıda bahsettiğim adımları bir Akış şeması üzerine oturtmak için yazının sonundaki görselden yararlanabilirsiniz.

Dönüşümü Akış şemasına büyük ve küçük (şirketin bütünü, agile takımlar, departmanlar vb.) bütün dönüşümler için kullanabilirsiniz.

Çerçeveyi oluşturmak için desteğe ihtiyac duyduğunuz konularda aşağıdaki mail adreslerinden bizlere her zaman danışabilirsiniz.

[email protected]